Driekoningen

Column “Achter de kaft 33” op 6 januari 2023 van Dolf Middelhoff, hoofdredacteur en fotograaf.

Ik zit alweer een paar weken in Verweggistan. La Gomera om precies te zijn. De Canarische Eilanden: het meest zuidwestelijke puntje ‘van Europa’. Onzin natuurlijk, want we zitten op de hoogte van de grens tussen Marokko en Mauretanië en dat is dus hartstikke Afrika. Maar Spanje zwaait hier de scepter en Spanje is, zoals u weet, nog Roomser dan de Paus. Kerstmis zou je denken, mwah. Pasen? Oké. Maar Driekoningen dan? Now we are talking! En Maria? Maria is hier altijd en overal goed voor.

Driekoningen wordt hier dus het uitbundigst gevierd. Het is een kinderfeest bij uitstek. Ze komen op 5 januari aan per boot (hoor ik u zeggen ‘Sint-Nicolaas’?) en komen de kinderen cadeautjes brengen (hoor ik u roepen ‘Sint-Nicolaas’?). Terwijl het verkeer nog niet is omgeleid lopen steltlopers en goochelaars het jonge publiek op te warmen voor the real deal: los Tres Reyes, de Drie Koningen. Enkele automobislisten, en ook fietsers, weten zich niet te gedragen, hetgeen met zoveel opgewonde kinderen langs de straat en zoveel acrobaten óp de straat soms tot hachelijke situaties leidt. Waarom hebben ze de weg voor dat ene halfuurtje niet afgelsoten?

Omdat we het ook allemaal niet meer precies weten van die koningen lopen er gelukkig vaandeldragers mee met banieren met hun namen: voorop de M voor Melchior, de C voor Caspar en als hekkensluiter de B voor Balthasar. Dat is hier dus geen ‘Zwarte Piet’ maar een echte Afrikaan. Wel met gouden oorring, soit, het is tenslotte een koning en die tonen nogal eens hun rijkdom.

En Maria? Nossa Signora heeft haar thuishaven in de Eremita de los Santos Reyes, een klein kapelletje uit de 16 eeuw dat in het buurtschap El Guro ligt. Dat maakt deel uit van de verzameling buurtschappen die Valle Gran Rey wordt genoemd, de grootste plaats aan de zuidwestzijde van het eiland. Rond de Kerstdagen wordt Nossa Signora op de schouders genomen en langs de verschillende kapelletjes en kerken gevoerd. Zo kwam ze op 28 december ander ons balkon langs over de Avenida Maritima, op weg uit de Eremita del Carmen in Vueltas, het haventje, naar de Eremita de San Pedro in het buurtschap La Playa. Van daaruit werd ze gedragen naar de parochiekerk Santa Barbara aan de voet van La Calera waar ik haar vandaag, op 5 januari in vol ormaat op het altaar aantrof. Morgen, op 6 januari, mag ze weer terug naar haar vaste standplaats. Over de hoofdweg van de vallei, die dan enige tijd hermetisch wordt afgesloten (die wel!) en in El Guro omhoog naar huis op de flank van de barranco (de kloof). Morgen heeft iedereen vrij en kunnen de kinderen rustig spelen met hun cadeautjes. Het wordt afgeraden na de afloop van de festiviteiten de weg op te gaan…

In de Eremita de los Santos Reyes hangt een allerliefste kruisweg. Veertien ruimtelijke staties gesneden uit hout en kleurrijk beschilderd. Ze meten ongeveer 60 x 30 cm. Elke statie bevat één hoofdfiguur die een beetje buiten het frame leunt en handjes verbeelden de handelingen die verder worden verricht. De kruisweg begint rechtsvoor bij het altaar en loopt langs de linkerwand weer naar voren, precies andersom als in de Urbanuskerk.

Morgen is het daar een heksenketel want de thuiskomst van Nossa Signore wordt opgeluisterd met veel vuurwerk. De vallei heeft een aantal jaren geleden al eens in brand gestaan, dus ik hoop dat de Bomberos (brandweer) de zaak een beetje in de hand weten te houden; er gaan de laatste tijd al genoeg kerken in vlammen op!