Tweede statie van de reeks gerestaureerd

Column “Achter de kaft 16” op 28 april 2021 van Dolf Middelhoff, hoofdredacteur en fotograaf. Foto’s: 2e statie voor en na de restauratie

In de vorige column berichtten we over de financiën rondom de restauratie van de kruiswegstaties. Nu kunnen we melden dat de eerste statie, nummer twee uit de reeks van veertien, helemaal is gerestaureerd. Dat juist met die statie was begonnen, komt omdat deze tot de zwaarst beschadigde hoorde. Met de restauratie hiervan werd het meeste leergeld ingelegd.

De statie draagt als titel ‘Jezus neemt het kruis op Zijne schouders’. Jezus verschijnt hier met wit gewaad en met een gouden aureool om de heiligheid aan te geven. Het bordje met de reden van zijn kruisiging is er te zien: ‘Jesus Nazarenus, Rex Judaeorum’: (Jezus van Nazareth, koning van de Joden; Johannes 19/19).

Blaren plakken en reinigen

Door de hitte van de brand zat deze statie helemaal onder de brandblaren. Gek genoeg zaten die het meest in de gelere witte vlakken: de kleding van het meisje links, het jongetje rechts en de mantel van Christus. De witte kapranden van de twee mannen linksachter zijn geschilderd in een kouder wit en daar was de reactie met het vuur veel minder.

Met behulp van het in de vorige column beschreven proces werden de blaren allemaal weer vastgelijmd op de ondergrond. Daarna kon Jazzy de Groot het oppervlak grondig schoonmaken. Er zat een koek van roet en oud vuil op want de laatste schoonmaakbeurt dateert alweer uit 1992.

Restauratie

Ook kon nu de restauratie beginnen van de plekken waar geen verf meer aanwezig was. Met name op de schouder van het meisje met het witte jurkje links was een groot gat ontstaan. Je keek daar op de dragende onderlaag op het linoleum. Op een manier die later eventueel ongedaan kan worden gemaakt – in vaktermen heet dat ‘reversibel’ – is daar weer kleur aangebracht.

Na het maken van een aantal proefmengsels heeft Jazzy een vernis samengesteld die een hoogwaardige bescherming aan de gerestaureerde verflaag biedt, maar wel de matte uitstraling heeft van de oorspronkelijke afwerking met bijenwas die Frans Loots had aangebracht. De statie heeft zijn oude frisheid en kleurkracht weer teruggekregen en toont weer alle oorspronkelijke details.

Prefiguraties

Naast de staties – de veertien episodes uit het lijdensverhaal – hingen een aantal prefiguraties. In het vroege christendom groeide de behoefte om het Oude Testament – dat veel meer het boek van de Joden en moslims is – te koppelen aan het Nieuwe Testament – bij uitstek het boek van de christenen. Er werden bij passages uit de Evangeliën uitspraken of gebeurtenissen in het Oude Testament gezocht waarin men – met meer of minder moeite en fantasie – een voorspelling zou kunnen lezen die in het Nieuwe Testament uitkomt.

In de oorspronkelijke opstelling van de kruiswegstaties, vóór de tijd van de herinrichting van de Urbanuskerk in de zestiger jaren, werden veel meer staties geflankeerd door deze prefiguraties. Die stonden de laatste jaren op de sacristiezolder en zijn bij de brand van 2018 helaas in vlammen opgegaan. Er zijn er nog een paar over en Jazzy de Groot heeft er daarvan op dit moment eentje onder handen. Met even veelbelovende resultaten als die van de gerestaureerde statie.