Hoe maak je een boek?

Column “Achter de kaft 34” op 11 februari 2023 van Dolf Middelhoff, hoofdredacteur en fotograaf.

Op die vraag kun je veel antwoorden geven, maar ik beperk me tot de uitleg van wat er achter de schermen allemaal is gebeurd, om u straks achter de kaft een mooi en leesbaar boek te kunnen aanbieden.

Het moet op een van de eerste bouwvergaderingen zijn geweest dat de zojuist aangestelde restauratie-architect Cor Bouwstra opperde dat er van zo’n indrukwekkende wederopbouw als van de St.-Urbanuskerk een verslag zou moeten worden gemaakt. Iemand moest die kar gaan trekken, dus ik stak voorzichtig mijn vinger op. Immers, onder leiding van Cor Schrama had ik al een boek gemaakt over de St.-Urbanuskerk. Toen alleen als fotograaf en grafisch ontwerper, maar ik geloofde dat ik de rol van Cor Schrama er voor dit project gemakkelijk bij kon vervullen. Nou dat heb ik geweten!

De Stichting Vrienden van de Bovenkerkse Urbanus zou ook van dit boek de uitgever zijn (en dus mijn opdrachtgever, maar die rollen spelen we niet zo formeel als ik vroeger als ontwerper deed met betalende opdrachtgevers). Er werd gezocht naar mensen die een geschreven bijdrage zouden kunnen leveren en wel zo dat er ook uit parochiale kring muziek zou klinken in het boek. We gingen om tafel zitten om een concept op te stellen. Waar begin je, wat wil je vertellen, wie gaan er iets vertellen? De insteek, zo besloten we, zou zijn om zoveel mogelijk MENSEN te laten spreken die iets met de wederopbouw te maken hebben. En we begonnen gewoon. Met een aantal mensen praten: de brandweer, de buren, de fotograaf van de beroemde brandfoto, de verzekeraar, de gemeente, de bisschop, de pastoors, de vrijwilligers, de architecten (we hadden er twee), de aannemer, allerlei restaurateurs. En de lijst werd steeds langer. Van het een kwam het ander.

En er werd gefotografeerd, veel gefotografeerd, heel veel gefotografeerd. Wat u in de afgelopen jaren op de site hebt kunnen volgen is er maar een fractie van. Nou vind ik dat toevallig leuk en het was een ábsolute jongensdroom om zóveel techniek en vaardige handen van zó dichtbij te mogen bekijken. En wat een leuke mensen liepen daar rond!

Er begonnen teksten binnen te komen en er dienden zich nieuwe contacten aan dus er kwamen weer nieuwe teksten binnen. Steeds hielden we die tegen het licht van ons einddoel, dat overigens gaande het proces nogal eens moest worden bijgesteld. Niemand van ons had dit eerder meegemaakt en niemand had ons gewaarschuwd dat we zonder zuurstof de Mount Everest aan het beklimmen waren. Velen van ons deden er ook andere dingen naast: fondsen werven, schrijven voor het parochieblad en -website, de Stichting Vrienden voorzitten, allerlei activiteiten rondom herstel en wederopbouw coördineren; soms kwam je nog aan een beetje leven toe… Maar we hadden zeeën van tijd, dachten we, maar de narigheid van tijd is, dat die intussen door gaat en je hem soms vergeet.

Gelukkig bleef een van ons stevig bij de les en werd er najaar vorig jaar de vraag gesteld of we niet eens moesten gaan afronden want de her-inwijding van de kerk zou onze verschijningsdatum moeten worden en die dag kwam met rasse schreden dichterbij! Daar zaten we dan aan de grote tafel in de pastorie en die bleek veel te klein om alles uit te spreiden wat er was geschreven. We begonnen de zaak eens te ordenen en zo werd steeds concreter wat we vier jaar eerder globaal als doel hadden geschetst. We trokken een streep onder de inzendingen, maar gelukkig geen hele dikke want we kwamen erachter dat er een paar belangrijke mensen niet op tafel lagen. Wanneer je zo lang in je bubbel leeft, kijk je niet meer zo makkelijk van buiten naar binnen. En andersom al helemaal niet.

Intussen waren drie vrijwilligers aan de noeste arbeid van de eindredactie begonnen. Alle teksten moesten kritisch worden gelezen en van taalfouten worden ontdaan. En nu is de opmaak van het boek begonnen. Op een enkel, essentieel stukje tekst na (daar wordt ruimte voor gelaten) krijgt het achter de kaft steeds meer smoel.

Eind februari moet het allemaal klaar zijn. Dan moet de opmaak ook intern nog worden gecontroleerd en dan moeten we naar de drukker. Dat is een keiharde afspraak. Maar wat een leuke tijd hebben we achter rug. Wat zullen we het gaan missen. En wat zullen we straks ineens veel tijd gaan overhebben (voor weer nieuwe leuke dingen)!