Terug in het glasatelier

Column “Achter de kaft 23” op 8 december 2021 van Dolf Middelhoff, hoofdredacteur en fotograaf.

Voor de tweede keer ga ik naar het glasatelier Oud-Rijswijk en opnieuw kom ik langs het vertrouwde Heenweg. In ‘s-Gravenzande wordt momenteel met man, vrouw en macht gewerkt aan het herstel van de rozet met het verhaal van de Martelaren van Gorkum. Opnieuw blijkt hoe waardevol de foto’s zijn die daarvan voor het jubileumboek van drie jaar geleden zijn gemaakt. Zonder die foto’s zou het vrijwel onmogelijk zijn geweest dat raam te reconstrueren.

Hans van der Valk staat in zijn atelier gebogen over een lichtbak waarop een van de ‘lobben’ van de rozet in (ontbrekende) delen ligt uitgestald. Hierop staan (stonden) de namen van drie van de Gorkumse martelaren. Aan de hand van de nog bestaande stukken glas, wordt een nieuwe naamstrip getekend om op het reeds op maat geschilderde glas te worden gebrand. Je moet daarvoor echt van alle markten thuis zijn. Uit een lade haalt Hans twee helften tevoorschijn van het centrale deel van de rozet waar de monstrans staat afgebeeld. Daarvan zijn slechts enkele fragmenten gered en Hans zal een groot gedeelte zelf opnieuw moeten invullen. De werktekening ligt al klaar.

Op drie tafels in de werkplaats zijn vaklui bezig met andere lobben van de rozet. Een ervan is helemaal gerestaureerd en wordt in het lood geklopt. Van een andere worden de glasdelen in loodstrips ingepast en op de derde tafel wordt de voorbereidende legpuzzel gemaakt van geredde delen en nieuw te snijden glas. Gebroken glas dat een mooie, scherpe breuk heeft, wordt gelijmd en onder een UV-lamp gedroogd. Vooral stukjes glas die zijn gemaakt met heel ingewikkelde patronen en technieken komen daarvoor in aanmerking.

Op de vierde tafel wordt een deel van een van de koorramen schoongemaakt voor herstel en daarna wordt een smal raampje met kit ingewassen. Dit komt met een aantal broertjes en zusjes boven de rozetten in de transeptgevels terug. Er staan er al een heleboel klaar.

De lancetramen van het koor zijn de afgelopen week uit de kerk verwijderd en naar ‘s-Gravenzande verplaatst voor een ’terughoudende reconstructie’. Dat betekent dat vooral structurele problemen worden opgelost en ontbrekend glas wordt aangevuld.Natuurlijk wordt ook de constructie nagelopen en hersteld. In de kerk worden door de mannen van de buitendienst intussen de brugstaven hersteld en versterkt, inclusief de montage van bouten voor het voorzetglas.

De verwachting is dat al ‘binnenkort’ de rozet met het verhaal van het Mirakel van Amsterdam, aan de begraafplaatszijde, zal worden teruggeplaatst. Men wil daar namelijk zo snel mogelijk beginnen met het demonteren van de buitensteigers. Herman Harte zal dat voor het nageslacht vastleggen. Net als andere belangrijke dingen die er intussen gebeuren.

Ik ga namelijk een tijdje naar de zon en zal bij terugkomst pas zijn oogst bewerken en voor publicatie voorbereiden. Het duurt dus even voor er nieuwe foto’s en ‘stukkies’ op de website komen.

Ik wens u allen gezonde en gezellige feestdagen in de hoop op een corona-vrij(er) 2022.